ผมอยากจะแนะนำให้คุณรู้จักกับคุณ Aoy อีกครั้งหนึ่งครับ ครั้งนี้คุณ Aoy จะมาเล่าถึงประสบการณ์ของเธอเกี่ยวกับการพบเจอวัฒนธรรมที่แตกต่างระหว่างคนไทยกับคนจีน และเกี่ยวกับการอยู่อาศัย, การทำงาน, การหาความรัก(คู่รัก)ในประเทศจีน

ผมอยากจะแนะนำคุณกับคุณ Aoy Rattiya

ย้ายมาอยู่ประเทศจีน (China)

เมือง:หนิงปอNingbo มลฑล ซีเจียง Zhejiang

รูปถ่ายทั้งหมดนี้คือผลงานตัวอย่างส่วนหนึ่งของคุณ Aoy Rattiya

ตั้งแต่ที่คุณ Aoy ย้ายจากประเทศไทยมาอยู่ที่ประเทศจีนครั้งแรกมีวัฒนธรรมหรือการปฏิบัติอย่างใดของชาวจีนบ้างครับที่คุณ Aoy รู้สึกประหลาดใจ ( cultural shock ) ช่วยบอกผมมาอย่างน้อยสัก3 ข้อ

วัฒนธรรมหรือการปฏิบัติของชาวจีนที่ทำให้รู้สึกประหลาดใจ..

– วัฒนธรรมการทักทาย..
ด้วยความที่อ้อยเป็นคนไทย วัฒนธรรมการทักทายคือการไหว้ พอมาอยู่ที่นี่เค้าไม่มีวัฒนธรราการทักทายที่เป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่น แม้ว่าเจอกันครั้งแรกนอกจากเอ่ยคำว่า “หนี่ฮ้าว”

– วัฒนธรรมครอบครัว…
คนจีนหากมีลูกชาย บิดา มารดา ต้องสะสมเงินเพื่อเตรียมซื้อบ้านไว้ให้ลูกชาย แต่ละครอบครัวจึงมีการวางแผนครอบครัวอย่างดี สมัยก่อนแต่ละครอบครัว ต้องการมีลูกขาย แต่สมัยนี้มีความคิดที่แตกต่างออกไป เพราะหากมีลูกชายนั่นหมายความว่า บิดา มารดา ต้องทำงานหนักเพื่อเก็บเงิน สะสมให้ลูกในการแต่งงาน และด้วยเหตุผลนี้ จึงทำให้ความคิดของคนยุคใหม่ อยากมีลูกสาวมากกว่าลูกชาย เพราะการสืบสกุลมันไม่มีความสำคัญเหมือนยุคสมัยก่อน

– ภาษา..คนจีนน้อยมากที่จะพูดภาษาอังกฤษ แทบจะไม่มีใครพูดได้เลย แม้แต่ป้ายต่างๆ ก็มีแต่ภาษาจีน อันนี้บอกได้เลยว่าวันแรกที่เหยียบประเทศจีน ทำให้รู้สึกว่าอาจจะอยุ่ยากละ เพราะทุกอย่างใช้เพียงภาษาจีน

โดยรวมๆแล้ว ประเทศจีน..ในยุคสมัยนี้จะไม่มีวัฒนธรรมอะไรที่โดดเด่นมากมาย ประเทศจีนปกครองระบอบคอมมิวนิสต์ จึงทำให้ประชากรส่วนมากดำรงค์ชีวิตแบบ ต่างคนต่างอยู่ ทำมาหากินเพื่อการดำรงค์ชีวิต

สิ่งที่อ้อยรู้สึกประหลาดใจของคนจีนคือ เค้าจะตื่นเช้าและนอนเร็วมาก 2 ทุ่มทุกบ้านจะปิดไฟนอนกันหมด คนที่นี่ไม่มีใครที่จะว่างงาน ทุกคนจะออกจากบ้านเพื่อทำมาหากิน พนักานที่บริษัท จะมาถึงที่ทำงานตั้งแต่ 7:30 น. ไม่มีใครมาทำงานสาย จึงทำให้เราต้องมาถึงเร็วเช่นกัน ที่นี่จะไม่มีคำว่าเจ้านาย หรือลูกจ้าง ทุกคนเสมอภาคกันหมด ยกเว้นแต่การให้เกียรติเรา อันนี้คือข้อดีของคนที่นี่ค่ะ

ตอนนี้คุณอยู่ประเทศจีนกระยะแล้ว และเมื่อคุณได้กลับไปประเทศไทยคุณรู้สึกว่ามีบางวัฒนธรรมของไทยที่ทำให้คุณรู้สึกประหลาดใจบ้างไหมครับ มีอะไรในประเทศไทยที่คุณรู้สึกว่ามันเปลี่ยนไปและมันแปลกไปกว่าที่เคย
อะไรที่คุณชอบแบบที่คนจีนทำมากว่าแบบที่คนไทยทำ ช่วยยกตัวอย่างมาสัก 3 ข้อครับ

วัฒนธรรมไทย…

เป็นวัฒนธรรมที่ไม่เหมือนขาติใดในโลก อ้อยไม่เคยเห็นสิ่งใดที่คนจีนสามารถเทียบคนไทยได้เลยในเรื่องวัฒนธรรมต่างๆ แต่หากพูดถึงการปฏิบัติ ก็มีหลายเรื่องที่คนไทยไม่มี คือ…

– ความขยัน..คนจีนมีความขยันมาก ไม่เกี่ยงงานขอให้มีงานทำ มีรายได้เค้าจะทำหมด จึงทำให้ไม่มีคนว่างงาน แบะไม่เป็นภาระรัฐบาล

– การปกครอง..
บอกได้เลยว่าข้อนี้คนจีนนำหน้าไทยไปมากนัก แม้ว่าเป็นการปกครองระบอบคอมมิวนิสต์ แต่บอกได้เลยว่าคนในชาติเค้า จะเคารพกฏบ้านเมือง เคารพกฏจราจร อันนี้เป็นอีกหนึ่งข้อที่คนไทยมีน้อยมาก

– การปฏิบัติตน สำหรับคนจีนจะไม่อ่อนน้อมเหมือนคนไทย การให้เกียรติกันระหว่าง ผู้หญิงกับผู้ชาย อันนี้บอกได้เลยว่า ไม่มีแน่นอน ไม่มีคำว่า “Lady first” ขาดระเบียบในที่สาธารณะ นี่คือสิ่งที่ไม่มีใครยอมใครทุกคน ทุกเพศ เสมอภาคกันจึงทำให้อ้อนเองในบางครั้งก็ต้องปฏิบัติตน แบบหยาบๆเช่นกันค่ะ

เมื่อคุณมาถึงประเทศจีนใหม่ๆคุณรู้สึกอย่างไรกับอาหารของชาวจีนเมนูไหนที่คุณชอบและเมนูไหนที่คุณไม่ชอบคุณรู้สึกว่าเมนูไหนแปลกอย่างที่คุณไม่เคยเจอมาก่อน

ประเทศจีนอาหารส่วนมากไม่แตกต่างจากอาหารไทยมากนักในเรื่องของรสชาด ต่างกันที่การปรุงแต่ง..คนจีนนิยมทานผักมากกว่าเนื้อสัตว์ จึงทำให้ผักสดที่นี่ราคาถูกและหาทานง่าย

เมนูแรกเมื่อมาถึงประเทศจีนคือ..”เกี๊ยว” (Dumpling)..
ที่นี่หนิงโป (Ningbo) อาหารประจำถิ่นคือ”เกี๊ยว”มีให้เลือกหลากหลาย ทั้งแบบนึ่ง..แบบทอด..หรือจะทานเป็นซุป..ก็อร่อยเหมือนกันหมดทุกแบบ..แต่ข้อเสียคือต้องทานตอนร้อนๆ ไม่งั้นแป้งจะแข็ง

มีอยู่ 1 เมนูที่ทานแล้วติดใจมากคือ “ผัดมันฝรั่ง” Potato field.. เป็นเมนูที่ไม่เคยทานที่ไหน เค้าผัดผสมกับพริกดอง จึงทำให้รสชาดค่อนข้างกลมกล่อม ด้วยรสเปรี้ยว..เผ็ด..

สำหรับเมนูทีเห็นแล้วต้องเดินหนีคืิอ “กบ” (Frog) ..มีทั้งกบทอด..กบผัดเผ็ด…เค้าทอดกบทั้งตัว..แต่หน้าตาน่าทาน แตไม่ทาน…

อาหารที่แปลกสำหรับที่นี่คือ “ข้าว” คนที่นี่หุงข้าวจะผสมกับถั่วเขียว หรืองาเหลือง เคยถามพนักงานว่าทำไมต้องหุงผสมกัน เคืาบอกว่าเพิ่อเพิ่มวิตะมินให้กับเมล็ดข้าว และทำให้อิ่มนาน…

คนจีนทานง่าย ไม่เรื่องมากเน้นทานผัก ยิ่งผู้สูงอายุยิ่งทานผักมากไม่ค่อยนิยมทานเนื้อสัตว์

ก่อนที่คุณจะย้ายมาอยู่ประเทศ จีน คุณเคยคิดฝันว่า ประเทศจีนหรือดินแดนของพวกฝรั่งเป็นอย่างไร เคยคิดไหมครับว่าดินแดนของพวกฝรั่งนั้นทางเดินโรยด้วยทองคำและถ้าได้อยู่ที่นั่นจะทำให้มีชีวิตที่ดีขึ้นกว่าเดิม และพอคุณได้มาอยู่มาใช้ชีวิตจริงๆ สิ่งที่คุณเคยคิดฝันไว้นั้นมันเป็นอย่างที่คิดไว้ไหมครับ ช่วยยกตัวอย่างมาสัก 3 สิ่งว่าอะไรที่คุณคิดถึงมากที่สุดเกี่ยวกับประเทศไทย และช่วยยกตัวอย่างมาสัก 3 สิ่งคุณคิดว่าคุณไม่สามารถจะมีชีวิตอยู่ได้เลยถ้าขาด 3 สิ่งนี้จากทางประเทศจีน

…สำหรับอ้อยแล้ว ไม่เคยคิดหรือใฝ่ฝันที่อยากจะมาใช้ชีวิตต่างประเทศ และก็ไม่เคยคิดว่าการที่ได้มาอยู่ต่างประเทศแล้วทำให้ชีวิตดีขึ้น หรือจะมีความคิดว่าต่างประเทศคือ ดินแดนทองคำ…

…การมีชีวิตที่ดีเราอยู่ที่ประเทศไทยก็ทำให้ชีวิตดีขึ้นได้เช่นกัน อ้อยได้มาต่างประเทศก็เพราะคำว่า “โอกาส” มิใช่มาเพราะความใฝ่ฝัน และเมื่อมีโอกาสเราก็ต้องคว้าโอกาสนั้นไว้

..เมื่อได้มาก็ไม่เคยนำประเทศไทย ไปเปรียยเทียยกับประเทศใด อ้อยเองไม่เคยยึดติดกับอะไรในการใช้ชีวิต เพราะเราต้องปรับตัวให้เข้ากับสถานที่

… ฉะนั้นการที่มาอยู่ที่จีนจึงไม่เคยรู้สึกวาขาดอะไร เพราะเราต้องปรับตัว ทุกวันนี้ภาษาก็สื่อสารได้เพียงเล็กน้อย…เพื่อนก็อยู่ไกล..แต่ก็ไม่รู้สึกเหงา

…ถ้าเรามัวแต่มองว่าอะไรที่สำคัญและขาดไม่ได้ มันจะทำให้เราไม่กล้่า ที่จะเดินออกมาจากจุดเดิมๆ ดังนั้นอ้อยไม่เคยมีความรู้สึกว่าคิดถึงอะไรมากที่สุดจนถึงขาดไม่ได้

มีเรื่องใดบ้างครับที่เป็นวัฒนธรรมต้องห้ามในประเทศจีน ( สิ่งที่ห้ามทำเมื่ออยู่ในประเทศจีน)

วัฒนะธรรมต้องห้ามในประเทศจีน..ยุคสมัยนี้เป็นคนรุ่นใหม่ มีวัฒนะธรรมต่างๆ เข้ามาแทรกจึงทำให้วัฒนะธรรมต้องห้ามต่างๆหมดไป..เพราะคนรุ่นนี้นิยมส่งลูกไปศึกษานอกประเทศ จึงทำให้คนรุ่นใหม่ไม่ยึดติดกับวัฒนะธรรมดั้งเดิมมากนัก และส่วนมากจะนับถือศาสนาคริส ซึ่งต่างจากสมัยก่อนที่อาจจะนับถือ “ขงจื้อ”

จากการสังเกตและจากที่คุณเรียนรู้มา คุณคิดว่างานประจำประเภทใดที่คนไทยที่อาศัยอยู่ในประเทศจีนสามารถทำได้และได้ค่าตอบแทนที่เหมาะสมด้วยครับ

ประเทศจีน จะไม่อนุญาตรับแรงงาน หากจะมาทำงานในจีนต้องระดับผู้บริหาร หรือได้ทุนจีนเท่านั้น… บริษัทต่างๆ สามารถมีต่างชาติร่วมเป็นระดับบริหารได้ไม่เกิน 5 คน..ส่วนระดับลูกจ้างต่างชาติไม่มีสิทธิ์เข้ามาทำงานเลยค่ะ นอกจากมาเป็นครูสอนภาษา แต่ก็เพียงระยะสั้น 3 เดือน 6 เดือน

คุณคิดว่าการขอวีซ่าเพื่ออาศัยอยู่ในประเทศ จีนอย่างถาวรนั้นยากไหมครับ และมีขั้นตอนอย่างไรบ้างครับ และการขอวีซ่าท่องเที่ยวประเทศจีนล่ะครับขอยากไหมครับ และคนไทยที่อาศัยอยู่ในประเทศจีน สามารถเปิดบัญชีธนาคารได้อย่างสะดวกไหมครับ และสามารถเปิดบัญชีในแบบใดได้บ้างครับ และธนาคารไหนดีที่สุดในประเทศจีน

การทำวีซ่ามาประเทศจีน จะว่าง่ายก็ไม่เชิง จะว่ายากก็ไม่ใช่

อ้อยพำนักที่จีนด้วยวีซ่าทำงาน แต่กว่าจะผ่านใช้เวลา 2 เดือนเพราะขบวนการค่อนข้างหลายขั้นตอน

– วีซ่าท่องเที่ยว จะง่ายที่สุดแต่ต้องมีตั๋วเครื่องบินไป-กลับ และมีเอกสารการจองโรงแรม และแสดงแพลนการท่องเที่ยว ยื่นที่สถานทูต

– วีซ่าพำนักถาวร ค่อนข้างยากค่ะหากไม่ได้จดทะเบียนสมรสกับขาวจีน แต่หากเราอยู่เกิน 5 ปี เราก็สามารถขอวีซ่าเพื่อพำนักถาวรได้เช่นกันค่ะ

– เมื่อเราได้วีซ่าครั้งแรก ครั้งต่อๆมาก็จะง่าย ปีะเทศจีนค่อนข้างระวังในเรื่องวีซ่าทำงาน เพราะเค้ากลัวต่างชาติ มาแย่งงานคนในประเทศเค้าค่ะ..
..การเปิดบัญชีธนาคารในจีน ไม่ยากค่ะแต่ต้องมีที่มาที่ไป สำหรับต่างชาติจะมีข้อกำหนดในการโอนเงินข้ามประเทศ และการโอนเงินทำได้ไม่ง่าย ทุกอย่างมีการควบคุมด้วยรัฐบาล ถ้าเรามีวีซ่าถูกต้องโดยเฉพาะวีซ่าทำงาน ก็ทำได้ทุกอย่างสามารถซื้อบ้านและรถนตร์ได้เช่นกันค่ะ..รัฐบาลจะกำหนดวงเงินในการใช้จ่ายสำหรับชาวต่างชาติ

ธนาคารที่ต่างชาติสามารถใช้บริการสะดวกที่สุดคือ BOC และ ICBC เพราะทั้งสองธนาคารสามารถสื่อสารภาษาอังกฤษได้คล่อง …จีน ส่วนมากไม่รับบัตรเครดิต ประเภท VISA และMASTER CARD…

ผู้ชายชาวจีนมีลักษณะนิสัยเป็นอย่างไร และคุณคิดว่าผู้ชายชาวจีน เหมาะสมที่ผู้หญิงไทยจะเลือกมาเป็นคู่ชีวิตไหม จากที่คุณได้เรียนรู้หรือพบเจอหรือเคยได้ยินมาอะไรบ้างที่เป็นปัญหาหลักๆเกี่ยวกับวัฒนธรรมที่แตกต่างซึ่งทำให้ผู้หญิงไทยและผู้ชายชาวจีนมักจะมีปัญหาในเรื่องของความสัมพันธ์ ช่วยยกตัวอย่างมาสัก 3 ข้อครับ

…ผู้ชายจีน เท่าที่ได้สัมผัสส่วนมาก จะเห็นแก่ตัวเอาตัวเองเป็นใหญ่ ผู้ชายจีนไม่เหมาะเลยที่จะมาเป็นสามีคนไทย เพราะด้วยวัฒนะธรรมที่แตกต่าง

…ผู้ชายจีน มีข้อดีในเรื่อวความขยันและการเป็นหัวหน้าครอบครัว หากแต่งงานแล้ว สามีต้องดูแลภรยาในเรื่องค่าใช้จ่ายต่างๆ

…การแต่งงานของชาวจีน ฝ่ายชายต้องมีพร้อมทุกอย่างทั้งบ้าน รถ และเงินสดในธนาคาร หากไม่เช่นนั้นครอบครัวทางฝ่ายหญิงจะไม่ยกลูกสาวให้
…ความสัมพันธ์ของสามีภรรยา เท่าที่อ้อยได้สัมผัสคือ เค้ามีชีวิตที่อิสระ ต่างคนต่างเที่ยว ต่างคนต่างทำได้ในสิ่งที่ัตัวเองต้องการ บางครอบครัวมีความสัมพันธ์ค่อนข้างห่างเหิน ไม่เหมือนครอบครัวไทยต้องอยู่กันพร้อมหน้า

…อ้อยมองว่ายากค่ะ ที่ ผญ. ไทยจะได้แต่งงานกับ ผช.จีนในประเทศจีน แต่หากเป็นคนจีนที่อพยพไปอยู่ไทยอันนี้แตกต่างแน่นอนค่ะ

เพิ่มเติม

อ้อยยินดีรับปรึกษาทุกเรื่องเกี่ยวกับการใช้ชีวิตในต่างประเทศนะคะ ไม่มีค่าใช้จ่ายใดๆ อ้อยทำด้วยใจค่ะเพราะอ้อยต้องการเห็นสาวไทยมีความคิดและทัศนคติรู้ทันชาวต่างชาติค่ะ

คุณ Aoy Rattiya

หญิงไทยบริหารธุระกิจในจีน – สัมภาษณ์